Köy Fabrikası

Alternatif Bir Yaşam Mümkün mü?

Giriş

Önereceğim yaşam düzeni, esasında Türkiye’deki ekolojik yerleşimlerin sahip olduğu  yaklaşıma “kırsal alanda katma değeri yüksek temiz sınai üretim” kavramını eklemlemekten ibaret. Bununla beraber üretim, paylaşım ve mülkiyet ilişkilerini mevcut yasal düzen içinde mümkün olabilecek şekilde ve “ortak yaşam” anlayışıyla biraz daha detaylı tanımlamaya çalıştım.

Genel Bakış Açısı

• Doğayı tahrip etmeden dengesini bozmadan kullanmak en öncelikli görevimiz;
• Doğaya uygun üretkenlik en zevkli uğraşımız;
• Doğanın verdiklerini dengeli olarak paylaşmak en güzel yaşam özlemimiz olmalıdır

                                                                           Ahmet Tuğrul Alyanak

Genel Çerçeve

Ortak Yaşam Kültürü olarak da adlandırılabilecek bu yaklaşım küçük insan topluluklarının beslenme ve barınma ihtiyaçlarını olabildiğince kendi içinde karşılayan, nispeten bağımsız ve nitelikli bir yaşam sürebilmek için dayanışma yordamı geliştirme denemesidir.

Patronsuz işletmeler şehirlerde olabileceği gibi kırsal alanda da kurulabilir. Ortak mülkiyetle edinilen bir arazi üzerinde sadece sınai üretim değil, tarımsal üretim de yapılır. Aynı zamanda barınma, beslenme vb farklı temel ihtiyaçlar için de ortak çözümler geliştirmek için "Köy Fabrikası" modeli önerilmektedir.

• Kazancın adil paylaşımına dayalı, patronsuz, kooperatif tarzı bir üretim organizasyonu kurmak
• Kırsal alanda, hem tarımsal hem sınai üretime dayalı ortak bir yaşam yaratmak
• Köy fabrikalarının güç birliği yapabilmesi için üst birlik kurmak
• Mümkün olduğunca yerel bir “takas ekonomisi” yaratmak
• Ne savaş endüstrisi için ne de suni ihtiyaçlar için gereksiz üretim yapmamak

hedeflenmektedir.
Amaç : Nitelikli Bağımsız Yaşam

Bu yaklaşım büyük şehirlerde kümelenmiş sınai üretim sistemine alternatiftir. Şehir Fabrikalarına alternatif olarak buna “Köy Fabrikası” yaklaşımı da denebilir. Şehir fabrikalarında amaç “üretim” iken Köy Fabrikasında amaç “nitelikli bağımsız yaşam”dır. 

KÖY FABRİKASI BROŞÜRÜ ; "Köy Fabrikası" tam metin için tıklayınız.

Vergi Mevzuatı Açısından Köy Fabrikasının Değerlendirilmesi :

Kooperatiflerin "ortak içi işlem" diye adlandırılan bazı durumlarda kurumlar vergisinden muaf olması söz konusudur. Bu "vergiden kaçınma" imkanı üzerinde daha detaylı araştırma yapılmalıdır.

Köy Fabrikası ile Yerel Takas Ekonomisi Yaratmak:

Kurulacak KÖY FABRİKASI, çalışanlarına, kendi adına bastırdığı akıllı kartlar dağıtarak bir bakıma ELEKTRONİK PARA basmış olur. Bu kartlarla alışveriş yapabilmeleri için YEREL ESNAFa POS cihazları dağıtılır. 

Büyük perakendeci olan süpremarketler bu TAKAS sisteminin dışında tutularak yerel esnafa destek olunabilir. 

Bu "yerel takas ekonomisi sistemi"nin lokomotifi ise anlaşılacağı üzere ana üretimi yapan KÖY FABRİKASI kooperatifidir.

ELEKTRONİK YEREL PARAya dayalı yerel bir ekonomi modeli olan "Token Exchange System" de burada önerdiğimiz sisteme oldukça benzemektedir. Konu ile ilgili detaylı bilgi için John Boik'in "Creating Sustainable Societies" adlı kitabını tavsiye ederiz. Ayrıca http://www.principledsocietiesproject.org/ adresinde Amerikadaki uygulama hakkında daha fazla bilgi bulabilirsiniz.

Eleştiriler

Gerek ekolojik problemler gerekse sosyal problemler ihtiyaç tanımlarının çarpıtılmasının yanı sıra üretim ve paylaşım ilişkilerinin dengesiz ve mantıksız olması sonucu ortaya çıkmıştır. Kapitalist sistem içerisinde yaratılan suni istekler ihtiyaç olarak algılanmaya başlanmış, imkanları kısıtlı olan ya da kısıtlanan insanlar isteklerine ulaşabilmek adına köleleşmiştir.

Şehirlerde insanların yaşam kalitesi düşmüş, özellikle ulaşım sırasında gereksiz zaman kayıpları yaşanır olmuştur. İşyeri ve çarşıya yakın olmayı sağladıkları için sahip oldukları rant yüzünden şehir konutlarına anlamsız kiralar ödenir olmuş, insan emeği bu yolla sömürülmüştür.

Ticari kaygılarla üretilen sağlıksız gıdalar nedeniyle şehirlerde satılan gıdaların kalitesinden duyulan endişe, şehirlerdeki yaşam kalitesinin düşmesine katkı sağlamış; bu konuda belli bir kaliteyi yakalamak aşırı pahallı hale gelmiştir.

İnsanlar evlerinde dar mekanlara hapsolmuştur. Daracık yerlerde hep bir arada bulunmak sinirlilik yaratmakta ve bu durum aile içi huzursuzluklar doğurmaktadır.

Çocuk büyütmek giderek zor ve pahalı olmaktadır.

Türkiye’de kırsal bölgede yaşayan nüfus yeterli gelir elde edememekte ve giderek şehirlere göçe zorlanmaktadır. Kırsal bölgedeki genç nüfus giderek azalmakta ve tarım arazileri yeterince işlenememektedir.

Kırsal bölgede “küçük olsun benim olsun” mantığı ile edinilen gereksiz makine ve teçhizat bolluğu vardır ve bu durum tarım yapanların emeklerinin sömürülmesine neden olmaktadır.

Araziler parçalı ve küçük olduğundan tarımsal üretim giderleri yükselmektedir.

Türkiye’de ekolojik yerleşimler ve bu temelde oluşturulmaya çalışılan ortak yaşam şekillerinin bu derece cılız kalmasının başlıca nedenleri arasında şehir kültürü ile yetişmiş insanların kırsal hayattaki şartlara uyum güçlükleri, tarımsal üretimin hele hele klasik yöntemlerle yapılması halinde çok meşakatli olması buna karşın katma değerinin özellikle sınai ürünlerle kıyaslandığında düşük olması sayılabilir. Neticede daha kaliteli bir yaşam arzusuyla zor şartlarda düşük gelir elde ederek yaşamak bir tür Don Kişotluk yapmakla eşdeğer hale gelmektedir. Hele hele ileri yaşlarda bedensel gücün azalmasıyla bu yaşam şeklinin sürdürülmesi neredeyse bir ütopyaya dönüşmekte ve insanlar yine şehirlere mahkum olmaktadır.